Coaching Samson

Op maandag en dinsdag was ik op de Mwangulu school waar Samson headteacher is. Een school op een steenworp afstand van Tanzania. Een reuze aardige en hulpvaardige taxichauffeur brengt me ernaartoe. Een rit van 55 kilometer klinkt erg dichtbij. Afstand in Kenia is echter een relatief begrip. We doen er anderhalf uur over. De mainroad is goed begaanbaar maar de 20 kilometer lange rode weg ligt vol enorme waterplassen zodat die soms meer op een rivier lijkt. De gaten en bulten zijn enorm en met momenten ben ik echt bang dat de bus zal kantelen (je ziet soms ook echt omgevallen busjes langs de kant). Ik heb met Peter afgesproken dat we hem onderweg oppikken en ik bel hem zodra we vertrekken. De chauffeur spreekt hem en in het Swahili maken zij een afspraak die keurig blijkt te kloppen. Onderweg kijk ik mijn ogen uit. We rijden door armoedige gebieden waar mensen wonen. Langs de kant van de weg lopen vrouwen met bossen hout op hun hoofd, zakken rijst van het rode kruis, tafels, emmers enzovoort. Een geitje op een motor, geklemd tussen de drie mensen die erop zitten. Met handgereedschap worden de akkertjes omgeploegd. Kinderen spelen langs de kant van de weg. Mensen zoeken de schaduw op van een boom. Vrouwen doen de was, werken op het land, zorgen voor hun kinderen en koken. Mannen doen in de schaduw een spelletje met elkaar en "zijn". In deze gebieden komt er niet dagelijks een busje voorbij en dus kijken mensen op; Een Mzungu! (blanke)! De enthousiaste begroetingen en het heftige gezwaai ondersteund door: "Jambo Jambo" maken dat ik me Beatrix voel, of moet ik beter zeggen Sinterlaas...?

De chauffeur is een goede gids en laat me de rietvelden en kokosbomen zien die in eigendom van de regering zijn en ook een rivier met krokodillen. In de plaats waar we Peter oppikken stoppen we en opnieuw klinken enthousiaste begroetingen. Veel witte tanden in zwarte gezichten lachen me toe. Samen komen we na anderhalf uur rijden aan op de Mwamoseschool. Het is inmiddels 9 uur. Ik vraag Peter waarom alle kinderen rond deze tijd van school weg lopen naar hun huizen toe. Later blijkt het pay-day; ouders moeten bijdragen aan het salaris van de PTA teachers en de kinderen die geen geld bij zich hebben worden weggestuurd. Ze komen niet meer terug en dat gaat me aan het hart. In Kenia was onderwijs toch free for all? Later zal blijken dat deze school maar 9 government teachers heeft op 1300 kinderen. Daarom heeft de community nog 8 PTA teachers ingezet. 17 leerkrachten zorgen samen voor ongeveer 76 kinderen in hun klas. de KCPE tests staan voor de deur dus groep 8 moet extra oefenen. Momenteel genieten ze onderwijs van 7 tot 22 uur, 6 dagen per week. De kinderen overnachten er ook en de headteacher, chairperson en security officer passen op hen. De lokalen worden 's avonds omgetoverd tot bedrooms. Samson geeft me een rondleiding over de markt waar mensen samen komen om te kopen en verkopen: koeien, geiten, schapen, fruit, groente, doeken, manden, enzovoort. De Masaai mensen uit Tanzania met enorme gaten in hun oorlellen, felblauwe doeken, ringen om hun hals en speren in hun hand zien er indrukwekkend uit. Deze mensen zijn dus echt heel donker. Prachtig om te zien. Ik koop twee schooluniformpjes om straks in Nederland te laten zien. Op de markt trekt Samson zich steeds meer terug en is Peter degene die me rondleidt. Eenmaal terug op school komt een vader het kantoor binnenrollen. Letterlijk, want hij heeft geen benen. De een na de ander komt binnen; het is werkelijk de zoete inval en ondertussen zit Samson maar te bellen. Het valt niet mee met hem te praten over zijn actieplan op deze manier en rond de middag geef ik hem dat ook terug. Hij formuleert twee actiepunten: paying attention 1 to 1 en give positive feedback. Door zijn hulpvaardigheid is hij met veel dingen tegelijk bezig en komt hij niet geinteresseerd over. Als we een ronde lopen door zijn school zie ik veel klassen zonder teachers (die houden pauze) zelfstandig aan het werk. Samson is in feite onzichtbaar en Peter heet me welkom in de klassen en introduceert me bij de kinderen. Na een paar uur ben ik doodmoe en sla ik een andere weg in: ik confronteer Samson met zijn gedrag en de weerslag die dat heeft op mij. Het resultaat is een actieplan, SMART geformuleerd waarmee hij de volgende dag gaat starten. Al die tijd spitst Peter steeds zijn oren en maakt notities. Teleurgesteld stap ik in de taxi. Samson had zulke goede plannen en ambities dit weekend; wat is hier aan de hand? Het gesprek met Peter in de taxi geeft me hoop; hij heeft het gesnapt en vraagt feedback op zijn inmiddels aangepaste actieplan. In het hotel zie ik collega's enthousiast terug komen en dat versterkt mijn gevoel van teleurstelling. Bij de evaluatie kan en wil ik mijn emoties niet verbergen en gelukkig zijn mijn collega's er om mee te delen. Mia zegt: iedereen die hier komt, moet een moment hebben dat hij uit balans raakt anders klopt er iets niet. Ik merk ook dat ik vandaag opnieuw geraakt werd door de dingen die ik zelf zag, of hoorde van collega's; Sterftecijfers van 9 kinderen per jaar per school, 1 op de 5 kinderen is wees, aids, verkrachtingen, malaria, matrassen in special needs stinkend naar de urine, kinderen die vechten om eten en worden gecorrigeerd met de roe, 152 kinderen in een klas, foodprogramms maar niet op alle scholen. Pfff, het raakt me diep en ik zie het ook bij de anderen.

Dinsdag ga ik terug naar de Mwangulu school en ik ben erg benieuwd wat ik er aantref. Uit zelfbescherming houd ik rekening met alles of juist met helemaal niets. Karin van T4T vergezelt me en ik vind het prettig dat ik niet alleen ben. Ik introduceer haar als mijn coach, immers ik wil heel graag leren (en hoop te rol-modelen) En dan: gebeurt er wat ik niet had durven dromen!! Samson komt met een uitgewerkt actieplan!!! met precies die dingen erin waarover we gisteren spraken. Hij roept zijn deputy bij zich en herhaalt de gedelegeerde taken, zodat hij niet gestoord kan worden! Hij voert een gesprek met een leerkracht om zijn luistervaardigheden te oefenen en vraagt me om feedback. Hij heet me welkom in de klassen, stelt me voor, doet moeite om de kinderen voor mij te laten zingen en geeft hen complimenten!!! Hier loopt een andere man dan een dag geleden! Hij bedankt de teachers, geeft hen positieve feedback en besteedt aandacht aan hen waarbij hij zich richt op 1 persoon tegelijk. Het brok in de keel moment komt als hij aan de klas vertelt waarom ik er ben (gisteren nog vertelde hij zijn team dat ik zomaar kwam kijken). Maar nu zegt hij tegen de kinderen: Learning never stops! Hij noemt zijn valkuilen aan de klas en formuleert zijn verbeterpunteen. Hij zegt dat hij wil leren van mij! Hij zendt een belangrijke boodschap uit: Je bent nooit te oud om te leren en je mag fouten maken.

Als hij een staffmeeting belegt en zijn team vertelt dat hij ander gedrag probeert te laten zien, krijgt hij bevestiging en goedkeurende blikken. Ik vraag aan het einde van de dag feedback op mijn coaching en die krijg ik: Jesus vertelde verhalen met een verborgen boodschap erin waar je naar op zoek moet gaan.

Mijn coaching heeft er bij Samson voor gezorgd dat er radartjes in zijn hoofd gingen draaien zegt hij. Hij heeft maandag heel hard moeten werken. Puzzelstukjes vielen op de juiste plek. De mix van stijlen waardeert hij in mij. De momenten waarop ik direct was, kritisch was, mijn gevoel uitsprak maakten het allemaal compleet voor hem. Al die tijd houdt hij zijn vuist op zijn hart en zegt dat hij het moeilijk vond, confronterend maar dat ik hem geraakt heb en hij blij is dat ik gekomen ben. En als hij vraagt of ik hem wil helpen vervolgens te reflecteren op wat er gebeurd is, kan ik wel huilen van geluk. We hebben contact! Ik ben binnen gekomen! Hij zette dingen voor me opzij, stelde zich kwetsbaar op naar kinderen en teachers! Met een enorm gevoel van trots rijd ik weg van de school, me verheugend op mijn terugkeer in maart.

Mwangulu heeft me een welkom gevoel gegeven: het consultatebureau met prachtige baby's, de markt, de Masaai mensen, het bomenplan rond de school, en de groententuin. Het feit dat de headteacher een huis huurt in het dorp omdat hij niet elke dag naar huis kan rijden. Ik zie passie en gedrevenheid bij de community.

Mr. Clavis de chauffeur is zo vriendelijk een dorpje verderop te wachten op Karin en mij; we gaan even langs bij een bekende van haar (ook een headteacher). We zijn welkom in haar huis en ik voel me vereerd dat ik de kans krijg me een beeld te vormen van de leefomstandigheden. Als Mr. Clavis ten slotte ook nog de moeite neemt ons naar een houtsnijwerk-werkplaats te rijden is deze dag zeer geslaag te noemen.

Wel voel ik me inmiddels doodop. Ik besluit na het eten nog even dit verslag te maken en ga naar bed: Morgen hebben we de enige vrije dag: Met Kees, Paul en Michiel ga ik naar Wassini eiland toe. Ik zal me goed moeten insmeren. Het is hier 30 graden maar daar heeft mijn blanke huid nog weinig van meegekregen.

Over huid gesproken: Het geitje ging blijkbaar niet door: " I was planning to but...."

De bananen de de chairperson regelde als lunch smaakten me echt heerlijk! Jammer dat ik van de thee met melk de volgende ochtend een rommelende buik kreeg. Maar gelukkig hebben we daar medicijnen voor meegeomen!

Heel veel groeten van Christel